Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Vòng tuần hoàn của nước là một hiện tượng diễn ra theo chu kỳ, tồn tại hàng tỷ năm trên Trái Đất. Vòng tuần hoàn đó có nhiều tác động tới sự sống của con người và các sinh vật, đồng thời góp phần vào việc cân bằng hệ sinh thái của Trái Đất.

Tìm hiểu vòng tuần hoàn nước là gì?

Vòng tuần hoàn nước được định nghĩa cụ thể là sự tồn tại và quá trình vận động của nước trên bề mặt Trái Đất, bên trong lòng đất và trên bầu khí quyển của Trái Đất. Theo đó nước luôn luôn hoạt động không ngừng, chỉ chuyển đổi từ trạng thái lỏng sang trạng thái hơi rồi đến trạng thái rắn. Vòng tuần hoàn đó cứ lặp đi lặp lại nhiều lần từ năm này qua năm khác và cứ diễn ra hàng tỷ năm như vậy không thay đổi. 

Vòng tuần hoàn của nước không xác định được địa điểm cụ thể, cũng không có điểm bắt đầu và điểm kết thúc. Các bạn có thể hiểu cụ thể thông qua ví dụ minh hoạt sau:

Nước ở ao hồ, sông, suối khi bay hơi vào không khí, bầu khí quyển sẽ chuyển sang trạng thái ngưng tụ và hình thành các đám mây khi gặp nhiệt độ và áp suất thích hợp. Những đám mây này sẽ càng ngày càng gia tăng về mật độ và tạo thành mưa rồi rơi xuống bề mặt Trái Đất. Khi đó mưa có thể tồn tại ở 3 dạng khác nhau chính là: Mưa nước, mưa tuyết hoặc mưa đá. Khi rơi xuống đất, một phần nước mưa sẽ ngấm xuống đất và đi vào các mạch nước ngầm, một phần sẽ đọng lại các ao hồ, sông suối. Nước thâm nhập vào lớp bề mặt sẽ được các loài thực vật hấp thụ để phát triển, một phần sẽ bay hơi và trở lại vào bầu khí quyển. 

Ở những nơi lạnh, tuyết rơi xuống sẽ tích tụ thành các tảng băng trôi, mỗi năm tảng băng này sẽ tan ra một phần vào những ngày nhiệt độ cao rồi lại được bồi đắp thêm vào những ngày lạnh giá. Quá trình này cứ thế diễn ra lặp đi lặp lại. Chung quy lại thì vòng tuần hoàn của nước vẫn luôn diễn ra mọi lúc mọi nơi trên Trái Đất, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và tồn tại của sinh vật sống trên Trái Đất.

Tìm hiểu một số chu kỳ trong vòng tuần hoàn nước

Theo đó có 2 loại chu kỳ nước diễn ra chính trong vòng tuần hoàn, cụ thể là:

• Chu kỳ tuyệt vời của nước: Chu kỳ này diễn ra với nước tồn tại ở các đại dương, khi nước bốc hơi lên không khí theo gió mang tới các lục địa và tạo thành mưa rơi xuống (có thể là mưa lỏng, tuyết hoặc mưa đá). Sau đó thì nước lại trở về biển – đại dương thông qua các mạch nước ngầm.
• Chu kỳ nhỏ của nước: Chu kỳ này là một phần nước của đại dương khi bốc hơi lên bầu khí quyển sẽ tạo thành mưa và rơi xuống đại dương. 

Mỗi chu kỳ của nước trong vòng tuần hoàn lại được diễn ra theo nhiều giai đoạn khác nhau. Cùng chúng tôi tìm hiểu một số giai đoạn phổ biến trong chu kỳ nước nhé!

Giai đoạn nước trong đại dương

Nước trong đại dương là một trong những giai đoạn trong chu kỳ của vòng tuần hoàn nước. Giai đoạn này được thống kê chiếm tới 96% tổng lượng nước trên toàn Trái Đất. Theo một số ước tính khoa học thì nước bốc hơi từ đại dương sẽ chiếm khoảng 90% tổng lượng nước bốc hơi trong toàn vòng tuần hoàn.

Theo đó khi nước bốc hơi từ đại dương lên bầu khí quyển sẽ tồn tại khoảng 15 ngày cho tới vài tháng. Trong khi đó nước tồn tại ở các tảng băng trôi có thời gian cư trú lâu dài tới hàng trăm năm. Có thể thấy thời gian cư trú của nước sẽ phụ thuộc lớn vào đặc điểm thời tiết, vị trí, địa chất của khu vực.

Giai đoạn bay hơi

Quá trình bay hơi diễn ra dưới tác động của bức xạ mặt trời, các phân tử nước tồn đọng tại các ao hồ, sông suối bị tách ra và tạo thành hơi nước. Thường hiện tượng bốc hơi chỉ xảy ra khi nhiệt độ đạt 100 độ C, tuy nhiên ở một số nơi có áp suất và độ ẩm thấp thì không cần đạt tới nhiệt độ sôi mà nước vẫn có thể bay hơi.

Một số nơi trên đỉnh núi hoặc các khu vực có áp suất không khí thấp, băng tuyết thì không cần tan để bay hơi mà lại xảy ra quá trình thăng hoa trực tiếp thành hơi nước. Chính điều này đã khiến thời tiết trở nên hanh khô. Ngoài ra nước bốc hơi từ quá trình quang hợp của thực vật cũng được gọi là thoát hơi nước, quá trình bốc hơi này chiếm khoảng 5% trong khí quyển. Khả năng bốc hơi diễn ra trong vòng tuần hoàn nước sẽ phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như: gió, độ ẩm, áp suất, không khí và nhiệt độ. 

Giai đoạn ngưng tụ

Ngưng tụ là một giai đoạn xảy ra trong chu kỳ tuần hoàn của nước, quá trình này ngược lại với quá trình bay bơi. Hơi nước sẽ chuyển thành lỏng trong quá trình ngưng tụ. Khi quá trình ngưng tụ xảy ra, các đám mây sẽ được gió di chuyển tới khắp nơi, các hạt nước nhỏ sẽ tích tụ dần thành các hạt nước đủ lớn, cộng với tác dụng lực hút của Trái Đất sẽ tạo ra các giọt rơi xuống đất. Lượng mưa rơi xuống đất được cụ thể như sau:

• Nước mưa rơi trực tiếp xuống các đại dương.
• Nước mưa thẩm thấu vào lòng đất, tồn tại ở trong đất và trong mạch nước ngầm.
• Nước mưa chảy theo dòng chảy trở về sông suối ao hồ.
• Nước mưa tạo thành băng trôi.

Vì sao hiện tượng Trái Đất ấm lên ảnh hưởng tới vòng tuần hoàn nước?

Khi nhiệt độ tại bề mặt hành tinh sống của chúng ta tăng lên sẽ gây ra những ảnh hưởng lớn tới quá trình bay hơi và ngưng đọng của nước. Chính vì thế mà nó đã gây ra những ảnh hưởng trực tiếp tới chu trình tuần hoàn của nước. Cụ thể một số tác động được thể hiện qua các ý sau đây:

Không khí trong bầu khí quyền ấm hơn sẽ giữ nhiều hơi nước hơn

Theo đó các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, nhiệt độ Trái Đất tăng 1 độ C thì độ ẩm tăng 7%. Nhiệt độ tăng cao thì các phân tử nước trên mặt đất hoặc bề mặt biển, hồ có năng lượng nhiều giúp các phân tử nước dễ dàng thoát ra ngoài và bay hơi vào khí quyền. Nhờ đó mà tăng lượng hơi nước trong không khí làm thay đổi lượng nước mưa rơi xuống đất.

Nhiệt độ tăng gắn liền với vòng tuần hoàn nước bị chênh lệch giữa các nơi

Nhiệt độ Trái Đất tăng làm ảnh hưởng tới sự dịch chuyển và phân phối lượng mưa ở một số địa điểm. Có những nơi sẽ xảy ra hạn hán, những nơi có ít nước từ đại dương bốc hơi sẽ gây ra hạn hán khắc nghiệt. Khi đó vòng tuần hoàn của nước sẽ kéo dài hơn, khiến cho không khí khô đi và dễ xảy ra hỏa hoạn.

Minh họa cho sơ đồ vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Để nói về vòng tuần hoàn của nước cụ thể ra sao thì rất bao la, vì thế sơ đồ của vòng tuần hoàn ấy sẽ được diễn giải chi tiết theo từng quá trình vận động của nước xảy ra trong cuộc sống. Các bạn có thể tham khảo một số hình ảnh minh họa cho sơ đồ vòng tuần hoàn của nước như sau:

ALKALIFE.VN

• Địa chỉ: 99 Nguyễn Bá Khoản - Trung Hòa Cầu Giấy - Hà Nội 
• Hotline:0943687381
• Website: alkalife.vn